Xử lý nước thải trong chăn nuôi: Tiêu chuẩn và Phương pháp

• Tác giả: Nguyệt Nga
• Cập nhật: 28-06-2023
• Tham vấn chuyên môn: Ngô Tiến Thái

Xử lý nước thải trong chăn nuôi bằng những công nghệ nào? Đây là vấn đề thu hút sự quan tâm của nhiều đơn vị hoạt động trong lĩnh vực này. Vậy, nguồn gốc, đặc trưng, tính chất và công nghệ như thế nào? Hãy tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây của chúng tôi như sau:

Nguồn gốc của nước thải trong chăn nuôi

Nước thải chăn nuôi là nguồn nước được hình thành và xả thải từ quá trình chăn nuôi gia súc, gia cầm của các hộ gia đình, trang trại chăn nuôi…

Theo các chuyên gia, đại đa số nước thải chăn nuôi được hình thành từ các hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm, thuỷ hải sản như: Trâu, bò, lợn, gà, tôm, cá, ngan, ngỗng…

Cụ thể, nước thải phát sinh từ các quá trình sau:

• Nước tiểu, phân, thức ăn thừa của gia súc, gia cầm, thuỷ hải sản
• Nước thải từ quá trình vệ sinh chuồng trại, thay nước…
• Nước thải sinh hoạt của công nhân viên trong trang trại chăn nuôi.

Trong đó, nước thải chăn nuôi heo thải ra trên 80 triệu tấn nước thải mỗi năm.

Đặc trưng, tính chất của nước thải chăn nuôi

Mỗi loại gia súc, gia cầm và vật nuôi sẽ phát sinh nước thải với tính chất khác nhau. Tuy nhiên, chúng bao gồm các thành phần cơ bản sau:

• Các chất hữu cơ như chiếm tới trên 70% thành phần trong nước thải. Trong đó bao gồm các loại protein, acid amin, các loại chất béo, cellulose.
• Các chất vô cơ chiếm từ 20 - 30% thành phần trong nước thải. Điển hình trong đó phải kể đến như: Muối vô cơ, Clorua, tạp chất đất cát, ure, amoni…

Ngoài ra còn có một số tạp chất do quá trình vệ sinh chuồng trại, rửa dụng cụ chăn nuôi… Tuy nhiên, hàm lượng không đáng kể.

Những tiêu chuẩn trong xử lý nước thải chăn nuôi

Theo quy định của pháp luật, các hộ gia đình, trang trại chăn nuôi cần có trách nhiệm thực hiện và làm đúng quy định ban hành theo văn bản: QCVN 62-MT:2016/BTNMT.

Quy định này áp dụng cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đang hoạt động trong ngành chăn nuôi.

Giá trị tối đa của chỉ số ô nhiễm trong nước thải có thể tiếp nhận được tính theo công thức:

Cmax = C x Kq x Kf.

Giải thích thông số:

C: là giá trị thông số ô nhiễm trong nước thải ngành chăn nuôi.

Kq: Hệ số của nguồn nước thải tiếp nhận.

Kf: Hệ thống lưu lượng của nguồn nước thải.

Cụ thể, bảng giá trị thông số trong nước thải chăn nuôi như sau:

Những phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi hiệu quả nhất

Sử dụng hệ thống biogas yếm khí

Hầm Biogas là công trình xử lý nước thải phân huỷ yếm khí. Ưu điểm của phương pháp này như sau:

• Có thể hạn chế nguồn nước thải chăn nuôi bị xả bừa bãi ra môi trường.
• Chuyển hóa các chất độc hại thành nhiên liệu đốt hoặc điện năng phục vụ cho việc thắp sáng.
• Bùn cặn trong hầm biogas có thể dùng làm phân bón cho cây trồng. Loại cây này có hàm lượng dinh dưỡng cao, tốt cho đất và cây cối.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng có nhược điểm là khả năng xử lý ô nhiễm và mùi hôi chỉ ở mức trung bình. Không thể triệt để được hoàn toàn các yếu tố gây ô nhiễm như COD ở mức 1000mg/m3. Ngoài ra, phương pháp này còn làm phát sinh khí nitơ, photpho…

Sử dụng thực vật xử lý nước thải chăn nuôi

Ưu điểm của phương pháp này là:

• Hiệu quả cao.
• Tiết kiệm chi phí, thân thiện với môi trường
• Tạo cảnh quan đẹp cho môi trường xung quanh.
• Công nghệ đơn giản, nguồn nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên.

Cơ chế như sau: Nước thải chăn nuôi được xử lý cặn thô, rác thô có kích thước lớn bằng song chắn rác. Sau đó, chúng sẽ được chuyển tới bể thực vật thủy sinh. Tại đây, các chất hữu cơ, vô cơ sẽ trở thành nguồn cung cấp dinh dưỡng cho thực vật sinh trưởng và phát triển.

Một số loại thực vật xử lý nước thải trong chăn nuôi như: Bèo tây, thủy trúc, mè vừng, cỏ muỗi, dừa nước… Nhìn chung, đây đều là những loại thực vật có khả năng thích nghi cao, phát triển nhanh trong môi trường ô nhiễm…

Phương pháp lọc sinh học

Lọc sinh học là giải pháp rất được ưa chuộng trong xử lý nước thải chăn nuôi. Bởi phương pháp này được đánh giá là có khả năng ứng dụng cao, dễ thực hiện và tiết kiệm chi phí.

Cơ chế của phương pháp lọc sinh học là kết hợp hệ thống hầm biogas với bể phân hủy thiếu khí có ngăn lắng cặn. Sau đó, thực hiện bơm sinh học để bắt đầu quá trình lọc tuần hoàn.

Quá trình lọc này sẽ có từ 20% - 30% nước thải đưa về bể lắng. Phần còn lại sẽ chảy sang ao thủy sinh. Sau khi lưu nước trong vòng 10 ngày mới tiến hành xả thải ra hệ thống thoát nước.

Phương pháp bùn hoạt tính hiếu khí - thiếu khí

Phương pháp bùn hoạt tính kết hợp với các ngăn bể thiếu khí, hiếu khí sẽ loại bỏ cùng một lúc tất cả các chất hữu cơ và cả khí nitơ.

Quá trình nitrat được diễn ra ở ngăn bể hiếu khí. Trong khi đó, quá trình khử sẽ sẽ xảy ra ở ngăn thiếu khí. Người ta có thể chia dòng các ngăn bể để tận dụng nguồn cacbon trong nước thải chăn nuôi.

Phương pháp bùn hoạt tính hiếu khí, thiếu khí được đánh giá là mang lại hiệu quả cao, tiết kiệm chi phí, xử lý nước thải chăn nuôi triệt để.

Phương pháp mương oxy hóa

Phương pháp mương oxy hóa mang lại hiệu quả cao. Đồng thời, cơ chế vận hành đơn giản, ít tiêu tốn năng lượng. Trong quá trình xử lý nước thải trong chăn nuôi bằng mương oxy có thể tạo ra ít bùn. Tuy nhiên, vẫn đồng thời xử lý cả các chất hữu cơ và khí độc.

Nhìn chung, phương pháp này được ứng dụng rộng rãi tại nhiều trang trại chăn nuôi kiểu gia đình với quy mô trung bình và nhỏ.

Trên đây là chia sẻ của chúng tôi về xử lý nước thải chăn nuôi. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi mang lại đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về các phương pháp xử lý phù hợp và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất. Nếu bạn muốn được tư vấn thêm, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ các thông tin cần thiết nhất.